Jak napisać dobrą pracę filozoficzną?
Proponowany przeze mnie model tekstu filozoficznego z pewnością nie jest jedynym możliwym, aczkolwiek z różnych względów wydaję mi się bardzo pomocnym i wartościowym narzędziem. To co odróżnia często prace filozoficzne od innych gatunków literackich, zawiera się w następujących uwagach:
- W pracach filozoficznych nie chodzi o proste wypunktowanie swoich poglądów lub jakiegoś autora, ale o ich rozumową, wielotorową obronę lub krytykę.
- Nie powinno się przeceniać własnych poglądów, mianowicie to co dla nas jest zupełnie przekonywujące i zrozumiałe, nie oznacza od razu, że dla innych takie też jest. Dlatego wskazane jest, abyś założył od samego początku, że potencjalni czytelnicy Twojej pracy nie podzielają twojej opinii i potraktował ją (pracę) jako próbę wyperswadowania tej swojej opinii takim właśnie odbiorcom. Nie zaczynaj więc od bezpośredniego wyniesienia swoich postulatów, z którymi twoi przeciwnicy mogą się nie zgadzać, gdyż z pewnością odrzucą oni twój tekst odgórnie (nie czytając go do końca).
- Jeżeli chcesz przekonać kogoś do swoich poglądów zacznij najpierw od tych, co do których jest powszechna zgoda.
- Nie przeceniał swoich możliwości i nie twórz dzieła systemowego, gdyż prawie zawsze z tego typu starań wynika jedynie niekoherentna i wybrakowana treść, której się nie da w zasadzie czytać ( wiem to sam po sobie).
- Skoncentruj się na jakimś jednym, szczegółowym problemie, podejmując się jego rozwiązania w sposób przekonywujący, pewny i przejrzysty.
- Jednym z celów jaki powinieneś osiągnąć pisząc pracę filozoficzną, jest pokazanie poprzez nią, że nie tylko przyswoiłeś sobie dobrze materiał o którym ona traktuje, ale że również potrafisz myśleć krytycznie i niezależnie względem tego, co referujesz. Oczywiście, nie oznacza to tego, by wyjść z całkowicie (rzekomo) własną teorią tudzież nowym eksperymentem myślowym, gdyż te wymagają bardzo dużej wiedzy i doświadczenia filozoficznego, ale sugeruję odniesienie się do czyichś przekonań, z ich częściową rewizją włącznie.
- Nadaj wyraźną i przejrzystą strukturę swojej pracy, pisz poprawną polszczyzną i starał się to robić jeszcze w sposób stosunkowo prosty i łatwo zrozumiały. Jednakże nie upraszczaj sztucznie aparatu językowego, zwłaszcza wtedy kiedy problem, którym się zajmujesz jest mocno skomplikowany.
- Należy wyodrębniać swoje argumenty i poglądy, od myśli innych myślicieli, aby nie przypisywać im tego, co do czego wcale nie byli przekonani.
- Należy pisać w sposób zwięzły, ale jednocześnie rzeczowy i wyczerpujący.
- Wskazane jest też używanie definicji (najlepiej ich własnych przeformułowań), cytatów i przykładów, które sprawią, że twój tekst nie będzie czysto teoretyczny.
- Napisanie prac tego typu wymaga najczęściej dużo czasu oraz przygotowania w sensie przeczytania odpowiedniej literatury. Należy je wielokrotnie edytować pod względem nie tylko stylistycznym, ale i merytorycznym.